اربعین حسینی فرصتی که دارد هرز می‌رود!

اربعین حسینی فرصتی که دارد هرز می‌رود!

اربعین جای لوس بازی مقدس مآب های هیئت زده نیست...

بسم الله

به لطف و مدد حضرت مادر، فاطمه‌ی زهرا ^{سلام الله علیها} که دستِ دهنده و قدرت بالغه‌ی اهل بیت عصمت وطهارت ^{علیهم السلام} است، امسال توفیق یافتم به همراه برخی دوستان عزیز و مهربانم زیارت اربعین را درک نمایم و گوشه‌‌ای از چشمه سار محبت و رحمت عام اباعبدالله ^{علیه السلام} را با چشمان خود ببینم و چه زیبا سفری بود و چه فرخنده سیاحتی، سفر به نقطه‌ صفر مرز عشق و سیاحت به غربتکده‌ی مجانین عالم! سفر به موضع کرب و موقف بلا و سیاحت در سرزمین کرب و بلا.

اربعین حقاً و انصافاً چهله‌ی عاشقی است. در اربعین، حسین ^{علیه السلام} دل‌های آرام و بی ملال را تحویل می‌گیرد و مجنون و آشفته‌ی خودش تحویل می‌دهد، این را می‌گویم که اگر کسی برای دل آرامی به زیارت اربعین می‌رود و به دنبال قلبی آرام می‌گردد، بهتر است که وقت دیگری را برای کربلا رفتن انتخاب کند. اربعین جایش نیست! اربعین کارخانه‌ی مجنون سازی حسین ^{علیه السلام} است و چه زیبا جنونی است. رفته بودم که آرام بگیرم و برگردم، امّا حسین علیه السلام چه با این دل کرده است؟! خدا می‌داند!

امّا فارغ از دردهای بر دل نشسته، بر خود لازم دیدم نکاتی از این حرکت عظیم تمدن ساز و جوشش آفرین، مرقوم نمایم و ان شاالله که در فرصتی مقتضی بتوان این نکات را بیشتر پرورش داد.

1-    بیش از آن که اربعین حسینی را به عنوان یکی از مناسک دینی و آیین های مذهبی دید، باید به عنوان یک پدیده‌ی اجتماعی با بن مایه‌های فلسفه‌ی تاریخی دانست و به حساب آورد. این جوشش جمعیّتی که هرسال بر کمیّت وکیفیت آن افزوده می‌شود چیزی فراتر از یک عزاداری مذهبی و بزرگداشت آیینی است. اربعین به خودی خود یک حرکت دارای اصالت و معنا است و این فرصت منحصر به فردی که در اربعین وجود دارد از یک سو می‌تواند اکسیری اعظم در پرشی تمدنی محسوب شود و از سوی دیگر در صورت غفلت ما، می‌تواند به تهدیدی عظیم تبدیل گردد و از آن جایی که فرهنگ ما معمولاً مبتنی بر درمان است تا پیشگیری، لذا نگرانی مضاعفی از این تهدید در سال های آینده وجود دارد. بگذارید کمی صریح تر بگویم، اربعین تمام ظرفیت های خدا شدن را دارد!! و این به همان اندازه که بسیار خوب است به همان اندازه برای جهالت و عوام زدگی مردم می‌تواند بد باشد. نمی‌دانم این تهدید بالاخره بناست از کی و کجا و در پی کدام بی‌تدبیری و اهمال کاری ما سر برآورد ولی شرایطی را در نظر بگیرید که مثلاً در ده یا پانزده سال دیگر فرقه ای پیدا شده که مرجعیّت انگلیسی آن‌ها سعی بین حسین و عباس و طواف حول بین الحرمین و نماز طواف در پشت کف العباس را به آن‌ها تعلیم می‌دهد و صحرای بین نجف تا کربلا را به منا و مشعر آن ها تبدیل ساخته است!! و آن وقت ما با عَلَم شدن حج حسینی در برابر حج ابراهیمی مواجهیم و اینجاست که باید گفت: حالا بیایید و جمعش کنید!!

2-    اربعین باید مردمی بماند، اربعین حسینی را نباید دولتی ساخت. اربعین یک پدیده‌ی درحال شدن است و لذا باید گذاشت که اربعین در یک فرآیند طبیعی مسیر اصلی خویش را پیدا کند و اگر کار در دست مردم و رهبران دینی بومی مردم باشد که هست، این اتفاق قطعاً خواهد افتاد. مردم با گذشت سال‌های مختلف خودشان زیرساخت‌های لازم را ایجاد می‌کنند، خودشان آفت‌ها و آسیب‌ها را می‌شناسند و به صورت طبیعی درمان می‌کنند، و نیز خودشان سال به سال به کیفیت مراسم می افزایند. سمّ مهلک اربعین دخالت کاریکاتوری حکومتی و حاکمیت نگاه سیاستگذارانه‌ی از بالا به پایین به این پدیده‌ است. دولت ایران نیز بهتر است به جای تشویق و ترغیب و ایجاد احساسات آنی وکاذب از طریق رسانه‌ی ملی، به وظایف اصلی خویش که همانا توسعه و بهبود مرزها، گسترش امکانات بین مرزی دو کشور، افزایش کمی وکیفی وسایل رفت و آمد و... است، عمل نماید. لازم نکرده است که دولت و رسانه های جمعی بخواهند مردم را هیجان زده کرده و به زعم خودشان اربعین را رونق ببخشند، مردم خودشان تمایل به رفتن دارند، فقط وقتی به صورت ارگانیک و در یک سیر طبیعی و با مرور تاریخ یک کاری صورت بگیرد، اندک اندک زیرساخت هایش نظیر موکب و غیره توسط خود مردم ایجاد می‌شود و توسعه می‌یابد. دولت‌ها اگر علاقه به فعالیّت در این زمینه دارند، می‌توانند در امکانات و زیرساخت ها مشارکت کنند نه این‌که ملّت را ترغیب به رفتن کنند در حالی که مرزهایشان آماده نیست، نمی توانند امنیت بین مرزی را برقرار کنند، وسیله ی حمل و نقل به اندازه ی کافی وجود ندارد و هزار و یک مشکل دیگر.

3-    اربعین حسینی باید سیاسی شود. افق روشنگرانه‌ی اربعین باید به گونه ای باشد که در سال های آینده حکومت‌های مرتجع عربی کابوس درجه‌ی اول خودشان را هجرت شهروندانشان به مراسم اربعین حسینی بدانند. مثلا حکومت سعودی باید برایش مسئله شود که اربعینیانی که از سرزمین عراق برمی‌گردنند تا مدت‌ها شارژ و دغدغه‌مند شده‌اند و با به دست آوردن راه های ارتباطی با سایر برادران مسلمان خویش از نقاط مختلف جهان و امت اسلامی در روشنگری و مبارزه با شمر و یزید زمانه آرام و قرار ندارند. امسال در سال 1395 ما یک پیاده روی اربعین رفتیم و آمدیم، اما اثری از کودکان خون بار یمن نبود، اثری از مادران داغدار فلسطین نبود، اثری از آلام و دردهای مردم عراق و سوریه و لبنان نبود. و این اصلاً خوب نیست و به تعبیری این اربعین اگر بنا باشد اینگونه باشد، اصلاً اربعین نیست! سیاحتی جذاب با موکب های پرغذا و مداحی های زیبای بین راهی است که احیاناً ارزان ترین مسافرت هم پای ما در می آیند چون همه چیزش از محل اسکان و خوراک و ماساژ و ... رایگان است.

باید باب گفتگو و ایجاد ارتباط و انتقال تجربیات بین برادران ایمانی باز شود و اربعین بهترین موقف برای این جنبش وحرکت اسلامی است.

4-     اربعین حسینی باید اسلامی شود! در جای جای مراسمات اربعین رخدادها و آسیب‌هایی مشاهده می‌شود که بیم آن می‌رود که در آینده‌ای نه چندان دور در صورت رفع نشدن این آسیب ها جوّ ماهوی اسلامی اربعین آنگونه که باید، تاثیر خودش را نداشته باشد، پدیده‌ی حرام اختلاط بدنی زنان و مردان در فشردگی‌های جمعیتی شهر نجف و کربلا چیزی نیست که بتوان به راحتی از آن عبور کرد. استعمال کثیر دخانیات در بین زوار اربعین حتی در بین کسانی که اصلاً اهل سیگار و دود و ... نیستند، اما ظاهراً در این چند روز اربعین به صورت تفننی شرب دخانیات می‌کنند، عدم تقیّد برخی زوّار به رعایت حق الناس در صفوف مختلف نماز، غذا، زیارت ضریح حضرات و... از آسیب هایی است که در شان اربعین نیست و باید مرتفع گردد و به تعبیری کمی زشت است که در یک عمل مستحب، حرام هایی از جنس حق الناس رخ دهد.

5-    اربعین حسینی باید عاقلانه عاشقانه باشد، نه این که عاشقانه عاقلانه جلوه‌گر شود! در مواجهه‌ی با اربعین توسط بسیاری از وعّاظ و خطبای مشهور در سال های اخیر بسیار دیده می‌شود که این عزیران سعی در نوعی تحریک عاطفی و احساسی برای شرکت مردم و جوانان در اربعین دارند. اربعین همانگونه که مقدمتاً عرض شد صرفاً یک عمل عبادی نیست و باید مراقب سطحی شدن مردم در این خصوص بود. سلاح اربعین باید با عقل ومنطق و اندیشه صیقل داده شود و بر گرده‌ی جبهه‌ی باطل فرود آید. اربعین را باید به اژدهای عقلانیّت تمدن نوین اسلامی در برابر تمدن غربی تبدیل ساخت. حیف این حرکت و پدیده‌ی ممتاز است که به رفع چندحاجت و درد دل های چند گناهکار که می‌خواهند با پای زخمی از پیاده روی شفاعت حسین ^{علیه السلام} را برای گناهان خویش بگیرند تنزل داد. اربعین را باید با عقلانیت ترویج داد و نه با تحریک عاظفی و احساسی. اربعین را باید اردوکشی ناقوس پیش قراولان تمدن نوین اسلامی دانست، حیف است که این حرکت را به مراسم توبه‌ی دسته جمعی چند گناهکار تنزل داد. از نظر حقیر اربعین جای لوس بازی مقدس مآب های هیئت زده نیست. اربعین مرکب راهوار اسلام ناب انقلابی است.

6-     ادامه دارد....